هر ساله تعدادی از مردم(به ویژه کودکان) در اثر نیش مار جان خود را از دست می دهند .این افراد بیشتر افرادی هستند که در بوته زارها و علف زارها تردد می کنند .

علائم محلی مارگزیدگی :

الف )علامت نیش یا دندان مار بر روی پوست ،جاری شدن خون ،ورم ،درد شدید ،احساس سوزش ،وجود لکه ،درمحل گزیدگی

ب)علائم عمومی :تهوع ،استفراغ ،عرق شدید ،تب و لرز،سرد شدن پوست ،رنگ پریدگی ،سردرد ،سر گیجه ،احساس سستی و ضعف ،اشکال در بلع غذا ،اشکال در تکلم وتنفس ،کند یا تند شدن نبض ،تیرگی دید و افتادگی پلک چشم ،خونریزی عمومی ،اضطراب و شوک

ج)علائمی که با تاخیر به وجود می آید :سستی ،بی حسی ارگانهای بدن ،سوزش ،شل شدن ماهیچه ها ،اشکال در تنفس ،بهم ریختن افکار ،فلج

سمپاشی ساس تختخواب

فیزیوژی ساس های تخت خواب

حشرات بالغ 5-4 میلیمتر طول دارند بدنشان بیضی شکل است و هنگامی که خونخواری کرده باشند بدن کشیده تر بنظرمی رسد و رنگ آنها قرمز یا قهوه ای است و اگر خونخواری نکرده باشد برنگ زرد با قهوه ای کم رنگ دیده می شوند. بر روی سر 1 جفت آنتن 4 بندی ، قطعات دهانی گزنده و مکنده به صورت خرطوم و 1 جفت چشم در طرفین سر مشاهده می شود . سینه از 3 بند تشکیل شده که بند اول بزرگتر از 2 بند دیگر است . به هر بند سفید 1 جفت پای کشیده و بلند ، استوانه ای متصل است وروی بند دوم و سوم سینه 1 جفت بال تحلیل رفته به صورت دو بالشتک مشاهده می شود شکم از 8 بند تشکیل شده است که بند انتهایی شکم در نرها کشیده تر ومجهز به یک عضو تیز بنام penis است . بر روی بدن پوشش کم پشتی از موهای ظریف دیده می شود.

عادات و رفتار شناسی ساسهای تخت خواب

هر 2 جنس نر و ماده خونخوارند وبر روی انسان تغذیه میکنند و در صورت عدم دسترسی به انسان از خون حیوانات مختلف مانند خرگوش ، موش ، خفاش ، مرغ و خروس و پرندگان دیگر به عنوان غذا استفاده میکنند ساسها می توانند گرسنگی را برای مدت طولانی تحمل کنند از این جهت می توانند در ساختمانهای قدیمی خالی از سکنه به حیات خود ادامه دهند. ساسها معمولا هنگام شب و قبل از طلوع آفتاب خونخواری می کنند و اگر خیلی گرسنه باشند روزها نیز مبادرت به خونخواری می نماید. مدت خونخواری 5-4 دقیقه است ساسها روزها در نقاط تاریک مانند شکاف درزها ، وسایل منازل ، دیوارها، سقف ها ، درزیرکاغذ دیواری ، لابلای کفپوش های چوبی ، فضای بین تشک و تختخواب ، درزهای تشک و بالش و رختخواب مخفی می شوند. ساسها به طور دسته جمعی زندگی میکنند به تعداد زیاد در یک محل یافت می شوند ساس ماده حداکثر 500 تخم در طول عمر خود می گذارد. بازشدن تخم ها در شرایط مطلوب در طول 1 هفته صورت میگیرد ولی اگر دما پایین تر از 14 درجه سانتیگراد باشد تخم ها شکفته نمی شوند. ساسها (متامرفوز)یا دگردیسی ناقص دارند بعد از شکفته شدن تخم نوزادی که از تخم خارج می شود کاملا شبیه به بالغین است فقط اندازه کوچک و به رنگ زرد است که نمف نامیده می شود ساسها 5 مرحله نمفی دارند و در هر مرحله بایستی یک یا چندبار خونخواری کند و پس از رشد جلد اندازی نماید و به مرحله دیگر وارد شود. ساسها از خود ماده ای با بوی خاص ترشح می کنند که در خانه های آلوده بوضوح احساس می شود. وجود لکه های قهوه ای یا سیاه روی ملحفه ، لباس ، دیوار و کاغذ دیواری نشان دهنده وجود ساس در محل میباشد .

با بازدید شکافها ، درزها که محل اختفای ساس ها است ، دیدن ساسهای بالغ زنده ، نمف و یا پوسته جلدآنها ، وجود ساس در محل اثبات می شود.

ساسها قدرت انتشار محدودی دارد و انتشار آنها از طریق حرکت صورت می گیرند0 چون حرکت آنها آهسته است مگر هنگامی که تحریک شوند . ساسها بطور معمول با وسایل منزل ، فرش ، وسایل خواب ، لوازم چوبی دست دوم ، چمدان ، کتاب و … از محلی به محل دیگر وارد شده و به راحتی منتشر می شوند.

اهمیت پزشکی و مبارزه با ساس های تخت خواب

آزار گزش – عکس العمل افراد نسبت به گزش ساسها متفاوت است وممکنست از خارش جزیی

تا حساسیت های بسیار شدید بروز نماید.

ساسها به سبب داشتن خرطوم سخت و بلند از روی لباس و ملحفه نیز خونخواری میکنند

2- در انتقال هپاتیت B می توانند نقش داشته باشند.

3- چون ممکنست به صورت دسته جمعی بر روی افراد خونخواری نمایند ایجاد کم خونی و کمبود آهن در بچه ها می نماید

4-به جز موارد فوق ساسها بیماری خاصی را منتقل نمی کنند.

پیشگیری در برابر ساس های تختخواب

1- هنگام خرید لوازم چوبی دست دوم کلیه شکافها و درزها بازدید شود.

2- هنگام خرید فرش ، پشتی (دست باف و ماشینی) دست اول و دوم دقت شود و بازدید بعمل آید.

3- هنگام مسافرت قبل از استقراردر محل فرشها ، رختخواب ها ، کمد لباس و ..بازدیدشود تا از عدم وجود ساسها اطمینان حاصل شود.

مبارزه و اقدامات کنترلی ساس تخت خواب

سمپاشی کف اطاقها ، دیوار،کلیه درزها و شکافهای موجوددر منازل ، وسایل منازل با استفاده از سموم بهداشتی و بی خطر با کارایی مناسب

2- سمپاشی لوازم خواب تشک ، خصوصا” لوازم خواب بچه ها

3- استفاده از دستگاه های الکتریکی دور کننده حشرات برای دور کردن ساسها خصوصا دراطاق کودکان.

4- استفاده از دستگاه های الکتریکی دور کننده حشرات در ساختمان های آلوده به مدت طولانی.